Stichting Milijuli

Overzicht tochten


Trekking in 2009: van Bahrabise naar Sanghutar

Voor een trekking, waarbij men geen enkel probleem met de hoogte verwacht is de absolute hoogte niet zo van belang.
Het gaat me dan meer om het aantal meters stijgen en dalen.



24-10-2009

Kathmandu - Bahrabise (854 m.) - Karthali (1632 m.)

Logboek voor het gedeelte Bahrabise - Karthali:
Start: 11:47 uur Duur: 4h28 Stijgen: 771m. Dalen: 7m.
Max. hoogte: 1631m Min. hoogte: 864m


Gisterenavond kon ik de slaap niet goed vatten. Daarom toch maar een halve slaappil genomen. Dat heeft geholpen om mijn bezorgdheid te minderen om de volgende ochtend, bij stroomuitval, in de lift opgesloten te raken. Waarover je je al niet druk kunt maken.
Mijn spullen waren op tijd beneden en ik ben ook klaar met ontbijten, wanneer Indra komt melden dat de auto, een klein busje, klaar staat. We rijden naar het huis van Kame, waar maar weinig tijd nodig is voor het laden.


De Nepalese staf bestaat uit:
Kame sherpa – gids,
Karma Sherpa – kok,
Janbu Sherpa – koksmaat,
Kami Sherpa – drager, zwager van Kame de gids,
Onche Sherpa – drager,
Saila Tamang – drager (zijn officiële naam is Bir Bahadur Tamang),
Manbir Tamang – drager en
Sambu Tamang.
We moeten alleen even op Onche wachten en om 8 uur rijden we aan.
We hebben een voorspoedige rit. In Bahrabise blijkt natuurlijk weer dat het aantal dragers krap is. Kame moet zelf mijn fotorugzak er bij nemen. We lunchen en gaan dan om 11:47 uur op weg.


Na ongeveer 80 m. klimmen is er het eerste rustpunt, met een mooie terugblik op Bahrabise. Zo'n grote plaats zullen we voorlopig niet meer zien. Al snel klaagt Onche dat zijn last wel erg zwaar is. De anderen zeggen dat het best wel te doen is, maar dat Onche uit training is omdat hij dit jaar nauwelijks als drager gewerkt heeft. Maar na een tijdje blijkt dat Onche ziek is, hij moet overgeven. Kame geeft hem geld voor de bus terug naar Kathmandu plus wat reisgeld en Onche vertrekt naar beneden. De anderen verdelen zijn last en de kok Karma neemt nu ook een volledige lading. Het is wel erg zwaar voor ze. Kame belooft om onderweg te proberen een extra drager in te huren en indien dat niet lukt ze extra te betalen. Volgens hem zijn ze heel tevreden met een extra inkomen en een erg rustige trekking. Bovendien worden de lasten minder hoe meer de trekking vordert. Ik laat het over aan Kame. Hij is de sirdar en het zijn tenslotte mensen waarmee hij regelmatig optrekt.


Tot mijn verrassing stoppen we op een campingplaats in Karthali, op ruim 1600 m. en niet in Gorthali, dat ik op de kaart had uitgezocht als eerste overnachtingsplaats. We zijn nu blijkbaar op de standaard route naar Bigu Gompa, die Karma, Janbu en Kame al eerder gevolgd hebben. Het verdere programma is eenvoudig: eten in de kooktent, dit schrijven en om half acht de slaapzak in. Mijn Solar Tuki doet het prima. Hij hangt in de nok van de tent en ik heb ruim voldoende licht om dit te schrijven. Morgen om 6 uur 'morning tea', dus de wekker op 05:45 uur gezet.



25-10-2009

Karthali (1632 m) - Dolangsa (2736 m)

Start: 07:10 uur Duur: 8h34 Stijgen: 1170m. Dalen: 98m.
Max. hoogte: 2674m om 15:43 uur, Min. hoogte: 1598m om 07:10 uur.
Lunchpauze van 11:15 tot 12:21 uur (1h06) in Phorting.

Jhankri


Ik geloof werkelijk dat Kame gelijk heeft met zijn bewering dat het makkelijker is om een steile weg te nemen en dan vaak even te rusten dan een jeeptrack volgen, die over een veel grotere afstand dezelfde hoogte moet overwinnen. De afstand gaat dan de doorslag geven. Het steile klimmen ging als volgt: 10 tot 20 meter klimmen en dan even pauzeren, totdat de vermoeidheid uit de benen is.
Wat we vandaag geklommen hebben hoeven we morgen niet meer te doen. Dan gaan we over de Tinsang La, met een hoogte van 3319 m. Maar van Ruphtang naar Bigu Gompa is ook nog eens 300 m. klimmen, dus echt makkelijk wordt het morgen ook niet. De huidige GPS-hoogte is 2736 m.



26-10-2009

Dolangsa (2736 m) - Bigu Gompa (2517 m), via de Tingsang La (3300 m)

Start: 07:09 uur Duur: 9h35 Stijgen: 883m. Dalen: 1100m.
Max. hoogte: 3300m (Tinsang La), Min. hoogte: 2312m om 14:44 uur.
Lunchpauze van 11:23 tot 12:30 uur (1h07).


Het was weer geen gemakkelijke dag. Steil naar de pas. Op grotere hoogte veel aardverschuivingen. Tijdens de lange afdaling, na de pas, moet ik constateren dat mijn schoenen eigenlijk een halve maat te klein zijn, maar met op tijd rusten valt het toch nog wel mee. De weg omhoog is nog lang en het stuk omhoog naar Bigu Gompa plaatselijk steil. Vlak voor het bereiken van de campingplaats, bij een community lodge (Bigu Komge Lodge), lopen we nog een stukje om. Ik ben vanavond nog niet naar de Gompa gaan kijken. Morgen heb ik immers tijd zat, want dan hebben we een rustdag. Het klooster ligt daar mooi. Het is een nonnenklooster, dat goed onderhouden is.

.... meer foto's (4).



27-10-2009

Rustdag in Bigu Gompa (2517 m).



Bij het nakijken van de planning heb ik gemerkt dat we een dag zijn ingelopen op het schema. Volgens de planning zouden we in het dorp hier beneden, in Ruphtang, overnachten, maar toen we daar waren concludeerden we dat we die 300 m. klimmen naar Bigu Gompa er best nog bij konden doen.
Het was de bedoeling om vanmorgen tot 7 uur uit te slapen, maar ik was al een half uur eerder klaarwakker. Niet zo vreemd wanneer je de avond van te voren al om 8 uur in je slaapzak ligt. Na het ontbijt rustig naar het klooster gelopen. Er leven daar 70 tot 75 nonnen. De toegangspoort ligt nu niet in de zon, dus om die te fotograferen moet ik vanmiddag nog eens terug. Het klooster ligt aan de voet van een helling, waarop de hele dag de zon schijnt. Men krijgt schaduw van een stel hoge bomen. De perken in de tuin zijn allemaal omzoomd met afrikaantjes. Alles is mooi, alleen een paar muurschilderingen bij de ingang van de Gompa zijn aan restauratie toe. De entree is prachtig met die rij witte Chorten. De tempel is van binnen ook mooi. Jammer dat er daar binnen niet gefotografeerd mag worden. Dit is een van de weinige plaatsen waar binnen in de Gompa niet gefotografeerd mag worden. Op het terrein van het klooster ontmoeten we een man, die daar les geeft en een kas gebouwd heeft om groenten te kweken. De kas heeft in plaats van glas plastic folie en is pas een paar weken geleden ingezaaid. Zo'n beetje tegen beter weten in, want de nachten worden al snel te koud om de groente nog tot volle wasdom te laten komen. Het motto is echter 'je kunt altijd geluk hebben'. We komen aan de praat en het blijkt dat de man een dokter is, die nu 4 maanden hier is. Later komen we hem weer tegen en dan komen we er pas achter dat hij een Tibetaanse dokter, een amchi, is. Wanneer Kame hem zegt dat hij regelmatig pijn in de borst/longen heeft biedt hij aan hem te onderzoeken. Dat resulteert in een voorraad pillen voor 7 dagen. Wanneer ze helpen kan hij in Kathmandu een andere amchi opzoeken voor een verdere behandeling. De kosten bedroegen niet meer dan Rs. 150,-. Deze hele werkwijze wekt meer vertrouwen dan de behandeling, die we eergisteren zagen, van een westerse vrouw door een sjamaan. Die behandeling was voor mij wel interessanter en ze leverde een serie aardige foto's op.
In de namiddag ben ik teruggegaan om de toegangspoort van het klooster te fotograferen, die dan mooi door de zon beschenen wordt. Ik had het geluk dat toen juist ook een schoonmaakploeg aan de slag ging en daardoor de foto's wat levendiger maakte.
Deze dag werd natuurlijk ook gebruikt om mezelf en wat kleren te wassen. Ook werd niet vergeten om het zonnepaneel op mijn Solar Tuki aan te sluiten en het in de zon te leggen. Vandaag heeft Kame telefonisch kunnen regelen dat er een paar dragers naar Jiri komen om ons te helpen. Dan komt er toch eindelijk een eind aan het zware werk van onze dragers en kok.
We ontmoeten hier een groep Fransen, die op weg zijn naar Rolwaling. Tot aan Laduk lopen onze wegen gelijk op.
Op deze tocht kom ik voor het eerst het fenomeen van de community lodge tegen. De lodge is bijvoorbeeld eigendom van de Oostenrijkse Alpenvereniging en is verpacht aan een plaatselijke uitbater.



28-10-2009

Bigu Gompa (2517 m) - Chilanka (1804 m)

Start: 07:11 uur Duur: 7h46 Stijgen: 432 m. Dalen: 1104 m.
Max. hoogte: 2495 m om 14:17 uur, Min. hoogte: 1594 m om 09:45 uur.
Lunchpauze van 10:51 tot 12:34 uur (1h43), in Loting.


Volgens de Suunto ligt de kampeerplaats in Chilanka op 1825 m.
Aan bovenstaande gegevens is wel te zien dat het geen zware dag was. Toch gingen we behoorlijk steil omlaag en tijdens het stijgen kwam ik toch aan het hijgen. Kame kreeg waarschijnlijk medelijden met me, want hij bood aan om van rugzak te wisselen. Die van hem leek wel leeg.
Op de lunchplaats in Loting, bij een community lodge, die niet in gebruik was, zie ik een sluipwesp met een grote groene rups slepen. Ik volg het beestje en verwonder me erover dat het over een afstand van minstens 3 à 4 meter de plek weet te vinden, waar ze al een gat gegraven heeft. Daar wordt de rups in gestopt en het gat wordt heel nauwkeurig dicht gemaakt en gecamoufleerd.
Tijdens de laatste rustpauze voor Chilanka heeft Kame de fotorugzak van een muurtje laten vallen en direct na aankomst ga ik kijken of er schade is. Geluk gehad, laptop en camera hebben geen schade opgelopen.



Sluipwesp

Zo, niemand kan meer zien dat hier een broedkamer gevuld is.


29-10-2009

Chilanka (1804 m) - Laduk community lodge (2060 m)

Start: 07:17 uur Duur: 4h50 Stijgen: 555m. Dalen: 301m.
Max. hoogte: 2046 m om 14:27 uur, Min. hoogte: 1789 m om 07:19 uur.


Lunchpauze op zo'n 5 minuten voor het bereiken van de lodge. Dit omdat de groep Fransen die voor ons loopt de beschikbare ruimte al bezet. Wij lunchen op het terras bij een winkeltje. De Fransen blijken vandaag nog verder te gaan richting Jagat en wij kunnen hun plaats bij de lodge overnemen. Wij kunnen morgen hier vandaan makkelijk afdalen naar Suri Dhoban.

Tijdens de lunch krijg ik voor het eerst wat men kendalo noemt te eten. Het is een knolletje, dat gekookt wordt en ongeveer smaakt als een aardappel.
Later hoor ik in Duble de naam karkalo gebruiken en die komt gelukkig voor in de Wikipedia. Het gaat om de plant Colocasia esculenta, die meestal taro wordt genoemd. In Nepal wordt de knol pindalu genoemd en de bladstengels en bladeren Karkalo of gava. Alles van de plant wordt gegeten. Uit Duble heb ik een knolletje meegenomen en dat thuis in de tuin gezet.

Vannacht heb ik niet zo goed geslapen als anders. Gedroomd dat ik in een gebouw heel lang moest zoeken naar de uitgang. Ik hoefde er echter wel maar 1 keer uit voor een plas. Het is te merken dat we op een lagere hoogte zijn, want de slaapzak is al erg warm.

Het was vandaag een mooie tocht, voor de eerste keer geen wolkje te bekennen en maar een keer een klim die me echt de adem benam. Verder 'nepali flat'.

Doordat we hier blijven overnachten kan ik ook weer het zonnepaneel opstellen om mijn Solar Tuki op te laden.

Er is ook een groep Oostenrijkers en met ons erbij is het kampeerterrein aardig vol. De leider van de Oostenrijkers was de projectleider bij de bouw van de reeks eco-lodges in deze buurt. Allemaal lodges, waarbij een zonnecollector zorgt voor het hete water voor de douches.


30-10-2009

Laduk community lodge (2060 m) - Suri Dhoban (1021 m)

Start: 07:30 uur Duur: 5h50 Stijgen: 42 m. Dalen: 1025 m.
Max. hoogte: 2039 m om 07:30 uur, Min. hoogte: 1051 m om 10:59 uur.
Lunchpauze van 11:04 tot 12:55 uur (1h51), in Damonee, juist na de Bhote Kosi te zijn overgestoken.


Het begin van de etappe was prachtig met op een gegeven moment een mooi uitzicht op de Gaurishankar, met rechts daarnaast de sneeuwtop van, laten we gokken de Pachermo. Karma meent echter dat het de Torri Kang is. Daarna begint een afdaling naar de rivier, waaraan geen einde lijkt te komen, zeker wanneer je schoenen aan hebt die iets te klein zijn. Ik moet toch dunnere sokken gaan proberen.
Na de lunch was het nog maar een half uur lopen naar Suri Dhoban, door een dal dat plaatselijk zo nauw is dat de GPS me in de steek laat.
Onderweg krijgt Kame telefonisch doorgegeven dat zijn oom de Lama ernstig ziek is en dat zijn vrouw naar Duble gaat. De kinderen zullen dan in Kathmandu gedeeltelijk voor zichzelf moeten zorgen.
De kampeerplaats ligt dicht bij de uitmonding van de Suri Khola in de Bhote Kosi. De rivier ligt zo'n 15 meter lager. Er komen regelmatig ezelkaravanen, met onbeladen ezels langs. Ze komen uit de richting van Rolwaling.
De naam Suri Dhoban is niet zo vreemd voor deze plaats, want Dhoban betekent 'samenkomst van rivieren of dalen' en hier komt op z'n minst de Suri Khola samen met de Bhote Kosi.


Hangbrug in Suri Dhoban

Hangbrug in Suri Dhoban over de Suri Khola.


.... meer foto's (25).

31-10-2009

Suri Dhoban (1021 m) - Dandakharka (2017 m)


Start: 06:58 uur Duur: 9h01 Stijgen: 1139 m. Dalen: 156 m.
Max. hoogte: 2036 m om 15:59 uur, Min. hoogte: 1039 m om 07:21 uur.
Lunchpauze van 11:04 tot 12:26 uur (1h22), ergens langs het pad.



Op het eerste stuk na Suri Dhoban zien we weer veel ezels. Ze brengen zakken cement richting Suri Dhoban/Rolwaling. Na ongeveer 2 uur lopen krijgen we een erg steil stuk voor de kiezen. Ik kom aardig aan het zuchten, maar het is een fijne tocht. Slechts 1 keer hebben we een mooi uitzicht op de Gaurishankar. We lopen aan de schaduwkant van de bergrug, veel door de jungle en tijdens de stijging zien we regelmatig apen, die redelijk dicht bij kwamen. Ze hadden het gemunt op de rijstvelden in de buurt. De rijst is aan het rijpen en er moet voortdurend bewaking zijn om de apen te verjagen. Tijdens de lunch zie ik ver weg aan de andere kant van de rivier een grote grashelling. Volgens de kenners is dat Bigu Gompa. Tijdens die lunch worden er enkele gele vruchten gekocht van een voorbijganger en ik eet voor de eerste keer een Amba. De vrucht is iets groter dan een golfbal, ruikt sterk, smaakt goed, maar heeft veel harde pitten. Het is een Guave. Na aankomst in Dandakharka kopieer ik de gegevens in de GPS naar de laptop. Dat was hoog tijd, want het geheugen was al tot 99% gevuld. We kamperen op een verlaten schoolplein. Morgen gaan we verder naar Serukapti, dan naar een pas op 2760 meter en vervolgens via Dhunge omlaag naar Jiri. Tot de pas is het ongeveer 750 meter klimmen.


01-11-2009

Dandakharka (2017 m) - Jiri (1929 m)

Start: 07:18 uur Duur: 7h20 Stijgen: 806 m. Dalen: 979 m.
Max. hoogte: 2708 m om 11:16 uur, Min. hoogte: 1936 m om 14:34 uur.
Lunchpauze van 12:14 tot 13:35 uur (1h22), bij het eerste riviertje dat ons pad kruist na het oversteken van de Danda.


Na ruim twee uur lopen zijn we op de hangbrug over de Jyaku Khola bij Serukapti. Daarna wordt het serieus klimmen in de jungle. Telkens wordt ik voorbijgelopen door mensen die naar een of ander festival gaan. Het is namelijk volle maan.
Na aankomst in Jiri kan ik me van de tocht niet veel meer herinneren dan dat ze zwaar was. Vervelend vond ik het dat we na de oversteek van de Danda (volgens de kaart de Hanumante Danda, maar Kame noemt het de Jiri Danda) zo lang moesten dalen voordat we bij een geschikte lunchplaats, bij een riviertje, kwamen. Daar merkte ik dat ik veel stijver geworden ben. Het koste me moeite om op mijn hurken te gaan zitten om mijn handen te wassen in dat riviertje.

In Jiri ontmoeten we de vrouw van Kame, Daputi, en zijn dochtertje Yangyi. Daputi is op weg naar Duble omdat de oom van Kame, de lama, erg ziek is en de tante, die normaal alles bestiert echt wel wat hulp kan gebruiken. Er zijn ook twee jonge jongens. Eentje gaat met Daputi zo snel mogelijk naar Duble en de andere, Tendi, gaat mijn fotorugzak dragen. Tendi is even oud als Furi, namelijk 17 jaar. Yangyi zal waarschijnlijk met ons mee gaan. Ik laat de keuze van de route nu helemaal aan Kame over, als ze voor mij maar niet te zwaar is. Via Goli Gompa gaan is nu helemaal van de baan. Het stijgen valt me in elk geval veel zwaarder dan ik had aangenomen, maar een paar gewone passen zullen echt geen probleem vormen. Voor de terugweg, vanaf Duble, overweeg ik om naar Sanghutar te lopen en daar een bus te nemen naar Manthali of Khimtibesi, waar we ons dan door Multi Adventure met een 4WD laten afhalen.


02-11-2009

Rustdag in Jiri (1929 m)



De wektijd is vandaag 07:10 uur. Daputi is dan al op weg naar Those. Ik geef Kame Rs. 20.000,-, zelf heb ik er dan nog 90.000.
De GP-accu's voor in de GPS zijn nu geladen, maar met die twee, welke nu in de GPS zitten is misschien wat mis, want ook na uren laden geeft de lader nog niet aan dat ze vol zijn. Hopelijk ligt dat alleen maar aan de vele stroomonderbrekingen tijdens het laden. Ik heb besloten om geen 12 V DC - 230 V AC converter te kopen. Die zou ongeveer 50 Euro kosten. Wanneer ik zuinig ben heb ik hem waarschijnlijk niet nodig. Kame heeft zijn converter samen met de TV en DVD-speler verkocht en die welke we vorig jaar gebruikten is nu kapot. Er is geen converter in Duble beschikbaar. Wanneer ik hier de laptop accu vol krijg, dan moet dat voldoende kunnen zijn om de foto's en de GPS-gegevens op de laptop en op de externe harde schijf te zetten. Het motto is uiterst zuinig zijn. De foto's beoordelen en selecteren moet dan maar in Kathmandu en Chitwan of nog later thuis gebeuren.

Ik was van plan om aansluitend aan de trekking twee dagen naar Pharping te gaan en daar te overnachten. Ik heb me nu iets anders laten invallen. Omdat we toch via Kathmandu moeten gaan kan ik net zo goed een kamer nemen in het Kathmandu View Hotel van Multi Adventure en twee dagen op en neer naar Pharping gaan. Waarschijnlijk is dat niet duurder dan daar een overnachting te boeken en ik heb dan in Pharping gelijk lokaal vervoer. Ik zal Kame vragen om Multi Adventure dat te laten regelen. Hij moet toch nog contact opnemen om de terugkeeralternatieven Manthali/Khimtibesi te bespreken.

Kame heeft een verdeelstekker, die je in een lampfitting kunt plaatsen gekocht. In Nederland zijn die nu verboden, maar ze zijn wel handig. Ik kan nu in het keukenhok de accu van de laptop en de batterijen opladen.
Vanmiddag een tijd door Jiri gelopen. Het blijkt nog altijd een centrumgemeente te zijn. Bij een van de winkels ziet Yangyi een plastic kinderstoeltje, dat ze graag heeft en ze weet bij Kame haar zin door te zetten. Dat kost hem Rs. 400,-. Yangyi draagt het stoeltje zelf naar de camping. We kamperen achter hotel Namaste. Dat hotel ziet er nog altijd even vervallen uit als bij voorgaande bezoeken.

Jiri ligt zodanig tussen de bergen dat de zon al om ongeveer 4 uur verdwijnt. Nu om 5 uur wordt het al aardig fris. Te koud om stil te zitten schrijven. De kloek en kuikens, die hier overdag rondscharrelen zijn zojuist gevangen en naar binnen gebracht. Ook de 4 geitjes, op het veldje naast de camping, worden nu aan een touw naar hun stal gebracht.

.... meer foto's (9).


03-11-2009

Jiri (1929 m) - Shivalaya (1786 m), via Those

Start: 07:41 uur Duur: 7h00 Stijgen: 407 m. Dalen: 531 m.
Max. hoogte: 1971 m om 10:04 uur, Min. hoogte: 1685 m om 11:20 uur.
Lunchpauze van 11:17 tot 12:49 uur (1h32), in Those bij de brug over de Khimti Khola.


Vanmorgen kon ik blijkbaar niet goed op gang komen, want ik was laat met het ontbijt. Het maakt echter niet veel uit dat we wat later vertrekken. We nemen de lange weg via Those en zullen toch nog ruimschoots op tijd in Shivalaya zijn. In 2003 ben ik, samen met Annette ook via Those gegaan, maar van dat plaatsje herinnerde ik me zo weinig dat ik de afslag die we daar moesten nemen grandioos gemist zou hebben. We hebben deels de busweg genomen en deels de oude weg. Door de ongelijkmatige bestrating op de busweg vind ik het daar minder goed lopen dan op de oude paden, maar ja je moet er iets voor over hebben om minder steil te moeten gaan.
Yangyi houdt zich goed. Vooral in het begin loopt ze dapper mee. Voor haar is het vaak bijna rennen. Op de steile stukken draagt Kame haar.
In Shivalaya hebben we nu een andere kampeerplaats dan toen ik er was met Annette. Zo'n 50 meter verder van de rivier (Khimti Khola) af. Vanuit het dorpje kom je er via een sluipweg langs het politiekantoor. In het dorp is nauwelijks iets veranderd sinds vorig jaar maart toen ik er met Jan was. Ik ben voor de aardigheid nog gaan kijken en vragen naar de microvezel handdoek die ik toen in de lodge ben vergeten. Ik heb nog een uurtje, met de telelens, langs de Khimti Khola gezeten om te proberen een roodstaart, die er vorig jaar veel waren, te fotograferen. Dat is niet gelukt.

.... meer foto's (10).


04-11-2009

Shivalaya (1786 m) - Bhandar (2217 m), via de Deorali pas (2718 m)

Start: 07:11 uur Duur: 7h45 Stijgen: 938 m. Dalen: 498 m.
Max. hoogte: 2663 m om 13:29 uur, Min. hoogte: 1753 m om 07:11 uur.
Lunchpauze van 10:58 tot 12:32 uur (1h34), bij een watermolen, nog beneden de Deorali pas.


De hoogte van de kampeerplaats, bij het nieuwe deel van Bhandar is volgens de Suunto 2197 m. en volgens de GPS 2217 meter. Dat verschil is niet de moeite van het corrigeren waard.
Vanmorgen voor de eerste keer de handschoenen uit de bagage gehaald. Bij het opstaan, om 06:00 uur, was het volgens mijn wekkertje 7,5 graden. Ondanks het harde werken op het eerste gedeelte van de tocht waren die handschoenen welkom. Na de eerste steile klim van een uurtje komen er ook vlakke stukken. Ondanks het overwonnen hoogteverschil ben ik niet moe. Misschien komt dat wel doordat het meelopen van Yangyi het tempo iets drukt. Ik ben ervan onder de indruk hoe ze aan de hand van Kame klimt en voortstapt. Ze wordt natuurlijk ook veel gedragen.

Karma heeft een mooie lunchplaats uitgezocht. Nog ongeveer 130 meter beneden de pashoogte, langs een riviertje bij een watermolen. In de pas fotografeer ik ijverig de zaken die ik vorig jaar heb overgeslagen. Omlaag naar Bhandar is een omgekeerde kopie van de tocht van vorig jaar met Jan, alleen stoppen we nu even voorbij de nieuwe dorpskern van Bhandar bij een mooi groot, maar een beetje ongelijk, grasveld. De zon verdwijnt nu, om 16:10 uur, achter de bergrug, de Deorali, en het begint tijd te worden om de fleece aan te trekken.

Ik spreek met Kame af dat we niet via Goli Gompa zullen gaan. In de avonduren hangen er in de richting van de Gaurishankar wolken en een van de redenen om langs Goli Gompa te gaan is het maken van foto's maken van die berg bij zonsondergang. Eerlijk gezegd vind ik het ook niet aantrekkelijk om morgen eerst 800 meter af te dalen naar de rivier (Likhu Khola) en dan weer 1500 meter te klimmen. Alle kans dat we de Gaurishankar vanuit een van de volgende kampeerplaatsen ook goed te zien krijgen.

Het geheugen van de GPS-ontvanger is in 2 dagen tijd voor 74% vol geraakt. Het blijkt dat ik de laptop harder nodig heb voor de GPS-gegevens dan voor de foto's. De foto's kun je op een reeks geheugenkaarten laten staan, maar de GPS-tracks staan in het interne geheugen van de GPS-ontvanger en dat is niet te vervangen of uit te breiden. Dus nu de tent in om even te werken. Ik heb er deze keer aan gedacht om een opname te maken van het GPS-display met de tijdsaanduiding. Er blijkt 1 à 2 seconden tijdsverschil te zijn tussen de camera en de GPS. Niet de moeite van het corrigeren waard.

.... meer foto's (14).


05-11-2009

Bhandar (2217 m) - Kapte (1761 m)

Start: 07:19 uur Duur: 7h43 Stijgen: 550 m. Dalen: 965 m.
Max. hoogte: 2182 m om 07:19 uur, Min. hoogte: 1435 m om 09:22 uur.
Lunchpauze van 10:00 tot 11:30 uur (1h30), bij de lodge tegenover Roshi, na het oversteken van de Likhu Khola.


Wat ik met Jan vorig jaar omhoog liep ga ik nu omlaag, maar ik had de details van de track niet meer in mijn herinnering. Wel natuurlijk de omgeving van Roshi, met Peepal Dada, de kampeerplaats van vorig jaar. Nu stopte ik er alleen maar om even te rusten en een cola te drinken.
Met het oversteken van de Likhu Khola verlaten we het district Ramechap en komen we in het district Okhaldhunga. De klim naar boven valt niet mee maar duurt niet lang. Na 40 minuten staan we al op de lunchplaats bij de lodge. De watermolen daar is verdwenen. De eigenaar van de lodge heet Dorje Sherpa. Hij is tevens stroomleverancier. Hij heeft als particulier twee waterturbines. Eentje met een standpijp van 75 meter en een opbrengst van 3 KW en de ander heeft een dunnere standpijp van 130 meter. Deze laatste levert een vermogen van 5 KW. Voor het distributienet gebruikt hij een geïsoleerde kabel met 6 aders van koper, elk ca. 1,5 mm. doorsnee. Dit is een heel stugge kabel. Ik wist niet dat die in Nepal te koop was. Van voltageverlies heeft hij met deze kabel geen last. De verbruikers hebben geen stroommeter. Ze betalen per aangesloten apparaat. Het gebruiken van een lamp van 25 Watt kost Rs. 25 per maand. De meeste klanten hebben 2 of 4 van deze lampen en betalen dus 50 of 100 roepies per maand. Per huis gebruikt men een bliksemafleider, die tevens voor de aarding van het net zorgt. Hij heeft ook een biogasinstallatie, die voldoende gas levert voor licht en koken in zijn huis. Het is een eenvoudige installatie - een betonnen tank met een handroerwerk, waarin de mest van 5 koeien/buffels vergist wordt door alleen nog water toe te voegen. Het residu wordt op het land als mest gebruikt.
Er is een groepje wetenschappers die i.v.m. een geplande waterkrachtcentrale onderzoek doet naar 'environmental pollution control'. Een van hen is vanmorgen niet aan het werk gegaan omdat hij koortsig is. Hij vertelt dat men hier o.a. tunnels door de bergen wil boren voor het watertransport t.b.v. de centrale. Daarvoor worden Chinese firma's gecontracteerd. Het gesteente blijkt zo goed dat de geboorde kanalen slechts voor kleine stukken met beton afgewerkt moeten worden. Al het materiaal zal met helikopters aangevoerd worden. Men wil over drie jaar klaar zijn. Er gaat hier dus aardig wat veranderen. Op het terras van de lodge heb ik ook nog een gesprek met een Koreaans meisje, dat in een dorp hogerop een bibliotheek beheert. Ze heeft daar geen stroom voor haar laptop. Daarvoor moet ze hier naartoe komen. Twee uren omlaag lopen en drie uren weer omhoog. Ze is dus meer tijd kwijt aan het laden van de laptopaccu dan aan het gebruik daarvan. Ze gebruikt hem daarom alleen voor het opslaan van gemaakte foto's. Op deze manier heeft ze wel echter regelmatig een leuke dag met de familie van Dorje Sherpa.
Aan het aantal geklommen meters kan het niet liggen, maar bij aankomst op de kampeerplaats ben ik toch moe. Op dat moment is iedereen aan het kauwen op een stuk suikerriet. De GPS en het horloge zijn het nagenoeg eens over de hoogte, 1762 tegen 1768 meter. De tenten worden opgezet op een smal terras, dat op dit moment niet gebruikt wordt en niet ver van een woning ligt. Het is maar behelpen. Dat ik nu moe ben ligt misschien aan het feit dat ik afgelopen nacht slecht geslapen heb en toch maar geen slaappil heb genomen. Meestal lig ik al tussen 7 en 8 in de slaapzak. De nachten zijn dus lang.


06-11-2009

Kapte (1761 m) - Pulika (2362 m)

Start: 07:18 uur Duur: 3h45 Stijgen: 755 m. Dalen: 150 m.
Max. hoogte: 2365 m om 11:03 uur, Min. hoogte: 1759 m om 07:18 uur.
We zijn al voor de lunch op de kampeerplaats.


Ondanks het feit dat we weinig hoogtemeters gemaakt hebben ben ik toch blij dat ik kan stoppen. In het huis schuin beneden ons blijkt een zus van Daputi, de 2-de van 6 zussen, te wonen. Ondanks de vermoeidheid ga ik daar direct naartoe, omdat daar de heer des huizes een mat zit te vlechten. Dat moet ik van dichtbij bekijken. Ik fotografeer het vlechten en natuurlijk ook de mensen uitvoerig. Even overweeg ik om hier een rustdag in te lassen, maar volgens de staf is er in Charnal meer te zien en is er 's-avonds langer zon. Het voorstel om niet via Kilkhording maar via Charnal te gaan neem ik aan gezien mijn vermoeidheid, bij aankomst hier in Pulika, en het feit dat ik al zeker drie keer bij Kilkhording geweest ben en er daar thans geen monniken aanwezig zijn. Dus morgen weer iets nieuws en een korte etappe.
Terwijl ik dit zit te schrijven is er opeens een hele opschudding. Een paar mensen rennen al schreeuwend een stuk de bergrug op. Even later zie ik twee roofvogels, uit die richting komend, over het dal vliegen. Een van de vogels had een kip aangevallen. Die kip heeft het overleefd, maar ze was wel gewond.
Bij zonsondergang maak ik ijverig foto's van de bergen. Karma belooft me voor morgenavond mooiere uitzichten.


07-11-2009

Pulika (2362 m) - Charnal (2691 m)

Start: 08:13 uur Duur: 6h04 Stijgen: 584 m. Dalen: 267 m.
Max. hoogte: 2689 m om 14:20 uur, Min. hoogte: 2346 m om 08:15 uur.
Lunchpauze van 12:27 tot 13:38 uur (1h11), ergens langs het pad.


We zijn vandaag zo laat vertrokken omdat er eerst nog een uitvoerig sherpaontbijt, bestaande uit aardappelen, genuttigd moest worden. Die gelegenheid gebruik ik natuurlijk om binnen foto's te maken van de mensen. Na ook nog buiten opnamen van hen gemaakt te hebben vertrekken we. Na niet al te lang klimmen kwamen we langs een huis waar een Oostenrijks echtpaar logeerde. Op initiatief van de vrouw werd daar een school voor sherpakinderen gebouwd. De plaats wordt Hile genoemd. Die naam staat niet op mijn kaart en het zal een gehucht bij Pulika zijn. De bedoeling was dat de allerjongsten, vooral meisjes, daar opgevangen werden en Nepali konden leren totdat ze oud genoeg waren om beneden in het dorp naar school te gaan. Nu ging maar 1 meisje uit die buurt naar school. De anderen leerden zelfs geen Nepali en spraken alleen Sherpa. We hadden een geanimeerd gesprek. De man zag die hulp niet zo zitten, maar steunde toch zijn vrouw.

De eerste twee uren viel het klimmen me nog wel mee, maar daarna begint het me toch moeite te kosten. Ofwel mijn conditie is een stuk minder dan vorig jaar ofwel is het hier veel steiler dan ik gewend ben. Het zal wel het eerste zijn en misschien duurt het herstel na de bestralingskuur toch langer dan gehoopt.

We kamperen op een veld een stuk van het dorp vandaan. Boven ons is een groep vrouwen bezig met het bewerken van de grond met een hak. Er gaan daar aardappelen gepoot worden. Een gedeelte van de weg, die we nu gelopen hebben heb ik ook in 2000, samen met Annette afgelegd. Toen waren we op weg van Chuplung Banjang naar Digarpu. Ik maak nu, van bovenaf, foto's van het huis, waarbij we toen gekampeerd hebben. Dat was een nacht die we ons blijven herinneren als de nacht van de storm. Ik had echter maar een vage herinnering aan die track. Een paar herkenningspunten, maar die hadden net zo goed ergens anders kunnen zijn geweest. Toen we hier aankwamen waren de Numbur en de Gaurishankar goed te zien en ik zei tegen Kame dat ik vanavond bij zonsondergang de gewenste foto's zou kunnen maken. Wanneer het morgenvroeg, bij zonsopkomst, ook helder is zou dat ideaal zijn. Daarom hoeven we morgen geen rustdag in te lassen. De verdere weg naar Duble heeft namelijk niet veel stijgingen meer. De lokalen doen het in 1 dag, maar voor mij zijn er twee niet al te lange dagen nodig. Nu, om 5 uur, trekken er wolken voor de bergen en het ziet er niet naar uit dat die voor zonsondergang gezakt zijn. Toch maar goed dat ik gisteren ook gefotografeerd heb en niet gegokt heb op de betere plaats Charnal. Ondanks het feit dat de wolken niet meer wegtrekken kan ik toch nog een paar leuke opnamen maken tijdens de zonsondergang van die avond. Deze avond komt er nog een complicatie. Karma meldt dat het kookgas bijna op is. Hij zal binnenkort moeten overschakelen op een houtvuurtje. Een reden om niet te treuzelen met het naar Duble gaan.

Vandaag moest ik de GPS-gegevens en bijna 8 GB aan foto's op de laptop en als back-up op de externe harde schijf zetten. Wat duurt dat inlezen van de CF-kaartjes lang. Toch zijn het redelijk snelle CF-kaarten (Sandisk Extreme III van 30 MB/s). Ik ben met smart aan het wachten tot er een snelle kaartlezer in de handel komt. Alleen voor de back-up op een externe disk is er nu al een oplossing, namelijk de eSATA en eSATAp aansluiting en een SSD. Voor een lange trektocht is het raadzaam om de foto's op de geheugenkaartjes te bewaren en de laptop te reserveren voor het opslaan van de GPS-gegevens. De huidige accu heeft hierna nog een gebruiksduur van een uur.


08-11-2009

Charnal (2691 m) - Chuplung Banyang (2592 m)

Start: 07:20 uur Duur: 4h15 Stijgen: 366 m. Dalen: 380 m.
Max. hoogte: 2705 m om 07:43 uur, Min. hoogte: 2338 m om 10:28 uur.
Lunch op de kampeerplaats, bij de Gompa van Chuplung Banyang.


Nog voor het ontbijt, om zes uur, sta ik al buiten klaar om foto's te maken van de bergen bij zonsopkomst. Ik verwacht dat die mooier zullen zijn dan de avondopnamen van gisteren. Tijdens het ontbijt worden de vingers weer warm.

Voor een groot gedeelte gaan we vandaag de weg, die ik in 2000, met Annette in omgekeerde richting gelopen heb. Ondanks het feit dat Kame bij, waarschijnlijk een kennis, niet alleen ging thee drinken, maar om even over negen al voorstelde om er ook te blijven lunchen, wat ik weigerde, waren we al voor 12 uur bij de Gompa. Daar heb ik toen de lunch van Karma verorberd.
In feite zijn we in Chuplung Banyang alleen maar gestopt, omdat er vanavond stroom is om de laptopaccu op te laden.
In de Gompa is het erg donker, dus komt het statief goed van pas. Ik heb alle opnamen gemaakt zonder de flitser te gebruiken en ben niet vergeten om de beeldstabilisator uit te schakelen.

Naast de Gompa ligt een schooltje. Daar wordt buiten les gegeven. Er komen enkele monniken langs, die op weg zijn om verderop een dodenwake te houden en om morgen de crematie van een man te begeleiden. Wij zullen morgen het sterfhuis passeren.
Een heerlijk luie middag. Ik kan zonder enige haast fotograferen. Straks, na zessen, kunnen we ergens gaan laden. Dat heeft tot gevolg dat ik vanavond laat in de slaapzak kom. Gisteren, met ca. 19:20 uur, was het al een latertje.


.... meer foto's (28).


09-11-2009

Chuplung Banyang (2592 m) - Thare (2317 m)

Start: 07:37 uur Duur: 5h54 Stijgen: 464 m. Dalen: 708 m.
Max. hoogte: 2591 m om 07:37 uur, Min. hoogte: 2065 m om 10:17 uur.
Lunchpauze van 12:02 tot 13:02 uur (1h00),in Thare bij een winkeltje op een half uur afstand van de kampeerplaats.


Bij het vertrek krijgen we een paar khata's omgehangen. Drie in dit geval.
Vandaag nog wat geleerd over de uitspraak van de Nepalese taal. De drager, die Anita en ik vorig jaar in Helambu hadden heet niet Naati, maar Nauti, heel moeilijk uit te spreken met tevens een aa-klank. De jongste in een gezelschap wordt Naati genoemd, dus in onze groep is Tendi Naati en Yangyi Naatini.[ik ben Baje].
Wanneer we het huis van de overledene passeren zijn familieleden buiten een draagbaar aan het maken. Vanmiddag is de crematie boven op de bergrug. Even later komen we twee mannen tegen die op weg zijn naar de plechtigheid. De ene had een kruik chang en de ander een theepot met raksi bij zich. We zien weer de rode bessen, waarvan Kaji ons in Helambu vertelde dat ze alleen gebruikt werden om vogels te lokken. Kame zegt me nu echter dat er ook een vogel is die ze eet.


Ik heb vandaag een reeks, naar ik hoop goede, opnamen kunnen maken van een cicade. In het Nepalees wordt dat een jaykiri genoemd. Op een plaats, daar waar ik de dahlia's in de tuin fotografeerde werden we uitgenodigd om binnen een beker melk te drinken.
Het was weer geen zware dag, maar je moest toch wel blijven opletten, omdat er veel over de randen van terrassen gelopen werd. We vonden een mooie kampeerplaats op een heuveltop, waar Duble al goed te zien was en waar volgend jaar een stupa zal staan.
Voor de Nepalezen is het een beetje vreemd om zo dicht bij huis nog een keer te overnachten. Hiervandaan kun je er in een uurtje zijn. Men zegt dat ik er nog 2,5 uur over zou doen. Het voordeel voor mij van het kamperen hier is dat ik niet meer op een morgen hoef terug te komen om een panorama van bijna heel Duble te maken. Nu staat de zon tegen, maar morgenvroeg zou de helling in een mooi licht, zonder veel blauwe waas, kunnen liggen.

Op een paar honderd meter afstand ligt een huis met een waarschijnlijk nog gunstiger opnamestandpunt. Wanneer ik dat ga verkennen kijk ik nog een tijdje toe bij een man die een houten ploeg aan het maken is.
Er komen twee onderwijzers buurten op de kampeerplaats. Daarbij komt ook natuurlijk de elektriciteit ter sprake. We zijn het erover eens dat er hier bij Duble in de buurt geen erg betrouwbare bron is voor een waterkrachtcentrale. Daarom zet men in op zonne-energie.


.... meer foto's (7).


10-11-2009

Thare (2317 m) - Duble (2263 m)

Start: 07:53 uur Duur: 4h12 Stijgen: 292 m. Dalen: 336 m.
Max. hoogte: 2370 m om 08:02 uur, Min. hoogte: 2094 m om 09:41 uur.


Ik heb eerst vanaf de kampeerplaats op de heuveltop een paar foto's gemaakt. Daarna ben ik naar het huis op de vooruitspringende punt gegaan. Dat is het huis van Dan Bahadur Tamang. Daar heb ik opnamen voor een panorama gemaakt; vijf rijen van ongeveer 10 opnamen elk. Daar moet wel iets van te maken zijn.

Helling met huizen van Duble

Het gebied dat in het panorama is opgenomen. Het omvat 34.821 x 13.192 pixels.



Het panorama hierboven is wel erg groot. Er kan makkelijk een poster van 3 meter van gemaakt worden.
Daarom heb ik ook een kleinere, van 22.547 x 8.705 pixels, gemaakt, waarvan makkelijk een poster van 1,5 meter gedrukt kan worden. Van deze kleinere versie is ook een webpresentatie gemaakt. Er kan, met behulp van het scrollwiel en de commandoknoppen, sterk ingezoomd worden. Dat panorama van Duble kunt U hier bekijken zolang ik de webruimte niet nodig heb voor zaken die ik belangrijker vind.

.... Panorama van Duble



Na het maken van de opnamen voor de poster volgt een kruip-door-sluip-door route door het bos naar een pad. Ik ga hierbij een keer onderuit doordat ik tussen de struiken, bij het steil dalen in een gat stap, dat ik niet gezien had. Het loopt gelukkig goed af.




Die middag neem ik rust en zoek de kleren uit om te wassen. Ik ga niet direct wassen, want de wasplaats is al druk bezet en bovendien hoef ik het morgen niet zelf te doen.



Foto's van de aankomst in Duble (12).



Voor de beschrijving van het verblijf in Duble ga ik nu terugvallen op een samenvatting. De vele details in het dagboek zijn m.i. maar voor enkelen verteerbaar.

Verblijf in Duble in 2009


Toen ik vorig jaar, in maart, in Duble was, was er sprake van om bij de Gompa een keuken te bouwen. Warempel, anderhalf jaar later staat die er al.
In de bergdorpen zijn bijna alle mensen boeddhist. Ze hinken zo'n beetje op twee gedachten want naast lama's en monnikken staan ook sjamanen in aanzien. Duble maakt daarop geen uitzondering. In die dorpen is de gompa ook een sociaal centrum. Wanneer er wat gevierd wordt komt iedereen er samen en dan hoort daar ook een maaltijd bij. Een dichtbij liggende keuken is dus erg praktisch. Dan is het eten tenminste nog heet wanneer het opgediend wordt en wie weet gaat het gebouwtje ook nog eens voor andere zaken gebruikt worden.




Hier links zult U de school herkend hebben. Het gebouw rechts is ook nieuw. Het eerste vertrek vooraan is een vergaderruimte voor het schoolbestuur.

In het kleine gebouwtje, links, zijn de toiletten. Ik wil U nu al verklappen dat ze er heel goed onderhouden uitzagen. Op een paar meter afstand is er een waterkraan. Een van deze toiletten werd gefinancierd door Wouter ter Braek.

toilet
Zijn naam staat in de deurpost, maar voor iemand, die zo veel voor het dorp gedaan heeft, had dat wel wat fraaier gekund.







11-11-2009
Vandaag wordt dat verwelkomen echt grondig aangepakt. De afgesproken tijd is 10 uur bij de school. Dus tegen elven is iedereen er. Er is veel veranderd in anderhalf jaar tijd. Niet alleen is er nu het gebouwtje met de vergaderzaal, maar ook hebben, met steun van Stichting Sherpaland, de klaslokalen houten vloeren, deuren en ramen gekregen. De golfplaten op het dak zijn van een Britse sponsor.
Na een korte tijd in de vergaderruimte verhuizen we met tafels en stoelen naar buiten. De kinderen staan aangetreden en declameren een tekst in het Nepalees. Vervolgens volgt een gezellige happening, waarbij de gasten bloemslingers en kata's omgehangen krijgen. Natuurlijk ontbreken ook de toespraken niet, waarin dankbaarheid geuit wordt en de hoop wordt uitgesproken op verdere hulp in de toekomst.







In de namiddag ga ik naar de gompa. Daar wordt een puja gehouden ter nagedachtenis van de vader van Homraj Tamang. Homraj is een van de leraren op de school. Hoewel hij er geen opleiding voor heeft gevolgd geeft hij er ook Engels. Niet van harte, maar er is momenteel niemand anders.
In de Gompa wordt gebeden, de laatste nieuwtjes uitgewisseld, gelachen en gegeten.



Foto's gemaakt tijdens de puja in de Gompa (22).






12-11-2009
De volgende morgen laten Nang Sere Sherpa en Homraj Tamang me vol trots het Pakhe drinkwaterproject zien, dat twee maanden geleden is opgeleverd. De dorpelingen hebben die drinkwatervoorziening aangelegd met ondersteuning van de stichting Nijmegen Sherpaland. Wat mij verraste was dat men niet ergens een waterstroom heeft afgetapt en gefilterd, maar rechtstreeks het water van enkele bronnetjes in de jungle benut.
Hiernaast ziet U de hoogst gelegen bron. Het water wordt eerst, nog in de jungle, naar een verzamelpunt geleid dat 65 meter lager ligt. Vanaf dat verzamelpunt gaat het naar een grote betonnen buffertank, die weer 42 meter lager ligt. Daar is ook het eerste van 12 aftappunten. De laagst gelegen kraan, die ik gezien heb, ligt 155 meter beneden het niveau van de buffertank.



In dit drinkwaterproject hebben ook de Dalits, een veelal achtergestelde bevolkingsgroep, een tappunt gekregen. Ik had het geluk dat, toen we bij hun huizen aankwamen, er iemand in zijn smidse aan het werk was.




Foto's gemaakt in de smidse (8).






13 en 14-11-2009
Het belangrijkste komt natuurlijk weer ergens achteraan - ik ben bij bijna alle mensen op bezoek geweest, die van ons een kachel en/of zonnepaneel kregen.

Ik heb gemerkt dat de kachels goed voldoen. Mijn kok, Karma Sherpa, vond dat er maar één nadeel aan was, namelijk dat kleine kinderen zich er eerder aan brandden dan aan een open vuur. Ze moeten namelijk ervaren dat dat ding en ook de kachelpijp heel heet is, wanneer ze gebruikt wordt.
De 21 Watt zonnepanelen voldoen ook prima. Ze worden gebruikt met TL buize van meestal 10 Watt. LED lampen zijn duurder en de standaard modellen zijn niet zo geschikt als ruimteverlichting.
Tijdens de trektocht heb ik, met succes, een eigenbouw Solar Tuki gebruikt. Die heb ik bij mijn vertrek achtergelaten. Ik ben benieuwd hoe de ontvanger ze beoordeeld. De standaard Solar Tuki omvatte twee lampen met elk 12 LED's en een loodaccu. De mijne een enkele lamp met twee apart schakelbare groepen van 30 LED's en twee blokken van elk 6 oplaadbare NiMH-batterijen.




Familie

Daputi Sherpa en familie




Daar alle huishoudens met door ons gesponsorde kinderen op z'n minst een Solar Tuki kregen ben ook bij mensen geweest die echt niet breed hebben. Wanneer U daarvan iets ziet dan is dat niet bewust gefotografeerd, want ik voel me meer aangetrokken tot de positieve kanten van het leven. Ik waardeer het zeer in de Nepalezen dat ze echt hun best doen om hun omstandigheden te verbeteren. Er wordt hard gewerkt.
Ik heb maar op weinig plaatsen binnen foto's gemaakt. Wel heb ik van veel huizen een foto van de buitenkant gemaakt en tevens de GPS coordinaten genoteerd. Op de meeste plaatsen kun je alleen maar wat langer blijven indien er ook oudere mensen wonen. De jongeren zijn veelal buiten ergens aan het werk op het land of buiten het dorp in de trekkingindustrie.




14-11-2009
's-Middags, vind ik dat ik toe ben aan een wasbeurt en vraag de kok om een bak heet water te maken. Kame heeft geen last van vermoeidheid en wil wat foto's gaan maken bij de chorten, die Protiman ter nagedachtenis van zijn vader heeft gemaakt. Die chorten wordt vandaag ingezegend.
Ik besluit niet mee te gaan, want de chorten ligt al gauw 300 meter hoger en dan kan ik mijn wasbeurt wel weer vergeten. Omdat de batterijen in Kame's camera nagenoeg leeg zijn geef ik hem mijn camera mee. De volgende foto's zijn dus door Kame Sherpa gemaakt.



Foto's gemaakt bij de inzegening van een chorten (10).




Zondag, 15-11-2009

We vervolgen de trektocht.

Duble (2263 m) - Bhotechaur (2203 m)

Start: 08:12 uur Duur: 5h45 Stijgen: 572 m. Dalen: 619 m.
Max. hoogte: 2550 m om 13:09 uur, Min. hoogte: 2140 m om 08:58 uur.
Lunchpauze van 10:46 tot 11:58 uur (1h12).


Het weer is niet meer zo goed. Bij het opstaan was het in de tent 14 graden. Vannacht is de keukentent omgewaaid. Er is gelukkig geen schade.
Vandaag vertrekken we uit Duble. Yangyi vindt dat niet zo leuk, want ze heeft het hier uitstekend naar haar zin met al die vriendjes.
Uit de logboekgegevens blijkt niet dat ik het deze dag toch een tijd lang zwaar heb gevonden. Achter Nayaban was er een erg steil stuk, waar de GPS geleidelijk het contact met de satellieten verloor. Ik was blij dat we daar doorheen waren en zo'n 10 minuten later gingen lunchen.
We lunchten bij het huis van een vriend van Kame. Hij is meubelmaker en is een schaaf aan het maken. De man is een van de weinigen, die twee vrouwen heeft. Tijdens de lunch wordt veel gepraat over pico-waterkrachtcentrales. De documenten, die de vriend van Kame laat zien zijn in het Nepalees. Ik kan wat afkortingen van regeringsinstanties ontcijferen, zoals MGSP, AEEC, AEPC en ESAP (Energy Sector Assistance Program). Verder zie ik een logo met de tekst Increasing Access to Rural Energy Solutions. Via deze termen moet wel wat op het internet te vinden zijn.
De rest van de etappe viel wel mee. In feite was het een mooie dag, wel wat bewolkt en winderig. We namen deze route, die lager is dan die welke ik samen met Jan in omgekeerde richting gelopen heb, omdat ze voor mij minder gevaarlijk zou zijn. Die andere weg kon in de ochtenduren erg glibberig zijn. We zijn ruim voor Daputi in Bhotechaur, want Daputi moest onderweg natuurlijk nog een van haar zussen bezoeken.
We kamperen in Bhotechaur weer bij het huis van Lama Kusang. Dat blijkt een broer van Daputi te zijn. Morgen nemen we een rustdag, voornamelijk om Daputi in de gelegenheid te stellen een dag bij haar broer en vader door te brengen. Over haar moeder hoor ik niets.
De zonsondergang is helemaal niet indrukwekkend en ik maak er geen opnamen van.


16-11-2009

Bhotechaur (2203 m)



Vanmorgen kwam er een oude bekende aanstappen. Het was Gombu. Tijdens de Everest trekking met Otto in het najaar van 2003, was hij samen met Garma drager voor ons. Ik wist niet dat hij hier woonde.
Daputi is bij haar vader op familiebezoek gegaan en Yangyi zeurt om haar moeder.
Ik fotografeer een de korella, de langwerpige vruchten van een klimplant, die je ook rauw kunt eten en even na 9 uur ga ik met Kame en Lama Kusang naar de Gompa. Later sluiten zich ook anderen aan. De lama blijkt niet de juiste sleutel bij zich te hebben, dus moet er gewacht worden totdat iemand de goede sleutel gehaald heeft. De Gompa is nog helemaal in het bouwstadium. Het gebouw is er maar er moet nog veel aan de inrichting gebeuren. De muren zijn nog niet bekleed of beschilderd. Wat men in Duble teveel heeft aan gebedenboeken heeft men hier te weinig of de boeken liggen ergens anders opgeborgen. Ik maak alleen wat overzichtsopnamen en doe dat nog eens opnieuw wanneer er wat boterlichtjes zijn gebracht en aangestoken. Ik doe een donatie van Rs. 2000,- en vraag Kame om de vergoeding, die we normaal voor een campingplaats zouden betalen ook aan de Gompa te geven. Hierna gaan we weer terug.
De gemeenschap in Bhotechaur wil een watermolen gaan bouwen, maar ze komen nog veel geld tekort. Ik beloof Kame om na thuiskomst 350 Euro over te maken voor minimaal de turbine en de water toevoerleiding.
Na de lunch heb ik de slaapzak en de lakenzak goed gelucht en geïnspecteerd. Er zitten namelijk wat bloedvlekjes in. Ik kan echter geen kleine steekbeestjes ontdekken.
Manbir en Saila vertrokken om ergens te gaan werken. Saila met een hak en Manbir met een levensgrote kukuri. Kame is in zijn tent gedoken om een middagdutje te doen. Ik fotografeer eerst nog een groepje afrikaantjes, drentel wat rond en volg daarna zijn voorbeeld en duik in mijn tent om even de ogen dicht te doen.


17-11-2009

Bhotechaur (2203 m) - Ghorakhori (1401 m)

Start: 08:41 uur Duur: 5h37 Stijgen: 204 m. Dalen: 932 m.
Max. hoogte: 2296 m om 08:41 uur, Min. hoogte: 1392 m om 13:35 uur.


Vandaag hebben we het slechtste weersvooruitzicht tot nu toe. Het is volledig bewolkt met laaghangende bewolking en de verwachting is dat het hogerop zal gaan regenen.
Voor het afscheid was de vader van Daputi naar het huis van lama Kusang gekomen. Bij een afscheid hoort het maken van groepsfoto's. De lichtomstandigheden zijn jammer genoeg slecht. Hierna loopt de vader van Daputi met ons mee naar het huis van Gombu. Daar krijgen de Nepalezen een afscheidsontbijt. Daar dat voor mij te scherp zou zijn kreeg ik eerst een schaaltje met 5 gekookte eieren. Gelukkig verorberde Yangyi er eentje van. Vervolgens kreeg ik een bordje rijst met melk. Ik had een van de eieren willen laten staan, maar voordat ik het in de gaten had was Janbu zo gedienstig om dat voor me te pellen en in de rijst te doen. Ik heb nog nooit zoveel bekers melk gedronken als de laatste tijd. Vandaag accepteer ik ook een glaasje raksi. Die smaakt eigenlijk nergens naar, net jonge klare. Er drijft altijd wel wat in, zoals een aangebrande rijstkorrel. De raksi wordt meestal verwarmd en dan is het gunstig dat er ook wat boter op drijft. Dan verdampt de alcohol niet zo snel. Raksi wordt bij elke feestelijke gelegenheid in ruime mate aangeboden en een sherpa, die niet geheelonthouder is kan dus aardig wat naar binnen krijgen.
Zoals beloofd dalen we heel geleidelijk af en het was een mooie wandeling, over een weg in aanleg. Toen ik hier vorig jaar met Jan was, was deze weg er nog niet. Het pad van vorig jaar ligt een stuk hoger op de helling.
We zien een grote grijze aap op de helling boven ons. Volgens Karma is het een mannetje. Hij kan gevaarlijk zijn. Wanneer je alleen bent vallen ze wel eens aan. We krijgen ook even twee marterachtige dieren te zien. Zo groot als een flinke kat. Voor en achter zwart en in het midden bruin. Kame zegt dat ze kippen roven. De Nepalese naam is Malsapra. Later vind ik in mijn beestenboek de Engelse naam: Yellow-throated Himalayan Marten. Ze hebben een mooie lange dik behaarde zwarte staart.
Het zal niet echt nodig zijn geweest, maar er werd toch, toen we een erg lange haarspeld in de weg zagen, gekozen voor een afkorting. Na het oversteken van een riviertje ging het zo steil omhoog dat op een gegeven moment Kame boven me stond, klaar om te trekken, en Karma onder mij, klaar om te duwen. Ik haalde het echter nog zonder hulp, maar op dat kleine stuk ging ik toch aardig kapot. Daarna was het echter niet ver meer tot de kampeerplaats. Die plek verdiende de naam kampeerplaats eigenlijk niet. Het was gewoon op een klein vlak stukje grond voor de teashop van de dochter van lama Kusang. Die dochter drijft de teashop samen met de vrouw van een zoon van lama Kusang. Beide hebben een kind dat hier vlakbij naar school gaat. Toen de vaders in het buitenland gingen werken, een in Italië en een in Dubai, zijn ze uit Kathmandu hiernaartoe verhuisd omdat het leven hier veel goedkoper is dan in Kathmandu. Ik heb begrepen dat de zoon van de lama op een studentenvisum naar Polen is gegaan en vervolgens geprobeerd heeft om in Italië werk te vinden. Hij zou er nu een deeltijdbaan hebben.
Het dorp Ghorakhori stelt zo te zien weinig voor. Het is rommelig. De velden in de omgeving zijn allemaal pas ingezaaid. Men spreekt de plaatsnaam uit als Chaurakori.


18-11-2009

Ghorakhori (1401 m) - Sanghutar (554 m)

Start: 07:21 uur Duur: 6h52 Stijgen: 336 m. Dalen: 1130 m.
Max. hoogte: 1532 m om 09:42 uur, Min. hoogte: 667 m om 14:13 uur.
Lunchpauze van 10:33 tot 12:34 uur (2h01), in Kopani.


Ik was al om 6 uur uit de tent, want ik moest nodig naar de WC en de plasfles was al vol. Alles is vochtig en het is zwaar bewolkt.
Bij het vertrek gaan we eerst 5 minuten omhoog door een vuilnisbeltstraatje en dan komen we op een jeeptrack. Er rijdt tenminste een tractor. Het pad van vorig jaar zien we aan de overkant van het dal liggen. Voor ons ligt een steile bergrug, waarover het kortste pad van Sanghutar naar Duble loopt. Men doet dat dan in anderhalve dag, maar het is er erg steil. Tegen negen uur zijn we in Narkate Banyang. Onze eerste kampeerplaats vorig jaar bij Pokari ligt hier juist boven.

Ik ben blij wanneer we in Sanghutar aankomen. Van al dat dalen in juist iets te kleine schoenen gaan de grote tenen op den duur toch aardig pijn doen. We vinden in Sanghutar, dicht bij de hangbrug, een afgeoogst droog rijstveld, dat hoewel stoppelig toch een goede kampeerplaats is.
Deze avond betaalt Kame de salarissen uit en ik de tips. Het totaal aan salarissen was Rs. 75.600,-. Inclusief het eten, maar exclusief de tips en de rekening van Multi voor ondersteuning en vervoer heeft de trekking van 30 dagen me ongeveer Rs. 130.000,- gekost.

Sinds ik in Duble Domini Sherpa ontmoet had liet me haar situatie niet meer los. Bij het afscheid nemen van de dragers vroeg ik haar vader, Kami Sherpa, of hij zijn dochter, op mijn kosten, voor onderzoek naar Kathmandu wilde brengen. Afhankelijk van dat resultaat zouden we dan over het hoe en wat van een eventuele behandeling kunnen beslissen. De kosten zouden door mij of door Stichting Milijuli gedragen kunnen worden. Hij nam dat voorstel graag aan en ik gaf hem een voorschot voor de reiskosten.
Bij terugkeer in Kathmandu zal ik voorbereidend werk doen. Zoals gepland ga ik vervolgens naar Chitwan en bij terugkomst verwacht ik Domini dan in Kathmandu.


19-11-2009

Sanghutar - Manthali

We zijn vroeg moeten opstaan, want we nemen de bus van 7 uur. Die bus vertrekt bij het Ganesh hotel, waar Jan en ik vorig jaar overnacht hebben. Omdat we maar tot Manthali mee gaan heeft Kame geen plaatsen kunnen reserveren en belanden we op de achterbank. Dat blijkt een grote vergissing, want dat is in een bus op een slechte weg absoluut de slechtste plaats.

Onderweg had ik er spijt van dat ik niet was gaan lopen of de auto naar Sanghutar had laten komen. Tijdens de rit worden we door elkaar gesmeten en ik stoot enkele malen behoorlijk mijn hoofd tegen het bagagerek en de luidspreker aan de zijwand. De hele rit moet ik me krampachtig vastklemmen om erger te voorkomen. De fotorugzak heb ik op mijn schoot en ik hoop dat mijn dijen de schokken voldoende opvangen. Voor de EOS 5D in de rugzak worden de schokken gedempt door de dikke laag khata's beneden in de rugzak. Wanneer ik dit had voorzien dan had ik me waarschijnlijk aan de oorspronkelijk geplande route naar Jiri gehouden, ook al was die moeilijker en een dag langer.

In Manthali informeert Kame naar het beste hotel en daar wordt ik naartoe gebracht. De kamer, op zich, gaat nog wel, maar het bed is zo hard dat ik Kame later vraag mijn slaapmat uit de bagage te halen. De badkamer heeft een douche maar later blijkt dat daar geen warm water uit komt. Verder lijkt ze sinds de oplevering niet meer schoongemaakt te zijn. Degenen die er werken komen me vreemd over. Ze reageren zo levenloos dat ze aan de drugs lijken te zijn.

Kame zelf heeft onderdak gevonden in een Nepalees hotel. Ik geef echter te kennen dat ik liever heb dat hij ook een kamer in mijn hotel neemt, ook al is dat veel duurder. De enige die er op vooruit gaat lijkt wel Yangyi te zijn, want nu kan ze TV kijken. Lunchen doen we in het Nepalese hotel.

Na met Kame en Yangyi Manthali verkend te hebben - dat was snel gebeurd - en in mijn kamer een kakkerlak doodgetrapt te hebben ga ik nog een stukje lopen in de richting van de rivier en het vliegveld. Daarbij kan ik nog foto's maken van de rijstoogst.
Tijdens het diner stelt Kame me voor aan de chauffeur die door Multi Adventure gestuurd is. Hij heeft een goede 4WD bij zich. Dat geeft vertrouwen voor morgen.


20-11-2009

Manthali - Kathmandu

We zijn nu op een goede asfaltweg en hoe dichter we bij Kathmandu komen hoe meer haast de chauffeur lijkt te krijgen, maar meer dan 80 Km/uur haalt hij niet.