Verblijf in Duble in 2009
Dit uitzicht was de reden waarom we langs deze kant naar Duble gingen. Voor de Nepalese staf was het gisteren een beetje vreemd - zo dicht bij je dorp en dan wil die vreemde klant hier nog een overnachting.
Ik wilde echter vroeg in de ochtend de helling met zoveel mogelijk huizen van het dorp fotograferen en het zag ernaar uit dat het daarvoor goed weer zou zijn. Ik heb namelijk het plan opgevat om een poster met een goed panorama van die helling te maken omdat ik nog altijd geen gedetailleerde kaart van dit gebied heb kunnen vinden. Een gedetailleerd overzicht zou namelijk goed van pas komen indien de plannen voor de bouw van een picowaterkrachtcentrale weer van stal gehaald worden.
Een ideale plaats voor het maken van het panorama is daar rechts bij dat huis. Ik ga er zometeen naar toe (en maak er een reeks van 50 opnamen).
Toen ik vorig jaar, in maart, in Duble was, was er sprake van om bij de Gompa een keuken te bouwen. Warempel, anderhalf jaar later staat die er al.
In de bergdorpen zijn bijna alle mensen boeddhist. Ze hinken zo'n beetje op twee gedachten want naast lama's en monnikken staan ook sjamanen in aanzien. Duble maakt daarop geen uitzondering. In die dorpen is de gompa ook een sociaal centrum. Wanneer er wat gevierd wordt komt iedereen er samen en dan hoort daar ook een maaltijd bij. Een dichtbij liggende keuken is dus erg praktisch. Dan is het eten tenminste nog heet wanneer het opgediend wordt en wie weet gaat het gebouwtje ook nog eens voor andere zaken gebruikt worden.
Hier links zult U de school herkend hebben. Het gebouw rechts is ook nieuw. Het eerste vertrek vooraan is een vergaderruimte voor het schoolbestuur.
In het kleine gebouwtje, links, zijn de toiletten. Ik wil U nu al verklappen dat ze er heel goed onderhouden uitzagen. Op een paar meter afstand is er een waterkraan. Een van deze toiletten werd gefinancierd door Wouter ter Braek.
Zijn naam staat in de deurpost, maar voor iemand, die zo veel voor het dorp gedaan heeft, had dat wel wat fraaier gekund.
Wanneer je als vertegenwoordiger van een stichting, die de mensen in het dorp helpt, aankomt in Duble wordt je feestelijk onthaald.
Het is fijn om je een graag geziene gast te voelen, vooral ook omdat je merkt dat de mensen er echt plezier in hebben om je zo te verwelkomen.
Foto's van de aankomst in Duble (11).
De volgende dag wordt dat verwelkomen echt grondig aangepakt. De afgesproken tijd is 10 uur. Dus tegen elven is iedereen er. Er is veel veranderd in anderhalf jaar tijd. Niet alleen is er nu het gebouwtje met de vergaderzaal, maar ook hebben, met steun van Stichting Sherpaland, de klaslokalen houten vloeren, deuren en ramen gekregen. De golfplaten op het dak zijn van een Britse sponsor.
Na een korte tijd in de vergaderruimte verhuizen we met tafels en stoelen naar buiten. De kinderen staan aangetreden en declameren een tekst in het Nepalees. Vervolgens volgt een gezellige happening, waarbij de gasten bloemslingers en kata's omgehangen krijgen. Natuurlijk ontbreken ook de toespraken niet, waarin dankbaarheid geuit wordt en de hoop wordt uitgesproken op verdere hulp in de toekomst.
Meer foto's van de ontvangst bij de school (12).
In de namiddag ga ik naar de gompa. Daar wordt een puja gehouden ter nagedachtenis van de vader van Homraj Tamang. Homraj is een van de leraren op de school. Hoewel hij er geen opleiding voor heeft gevolgd geeft hij er ook Engels. Niet van harte, maar er is momenteel niemand anders.
In de Gompa wordt gebeden, de laatste nieuwtjes uitgewisseld, gelachen en gegeten.
Foto's gemaakt tijdens de puja in de Gompa (22).
De volgende morgen laten Nang Sere Sherpa en Homraj Tamang me vol trots het Pakhe drinkwaterproject zien, dat twee maanden geleden is opgeleverd. De dorpelingen hebben die drinkwatervoorziening aangelegd met ondersteuning van de stichting Nijmegen Sherpaland. Wat mij verraste was dat men niet ergens een waterstroom heeft afgetapt en gefilterd, maar rechtstreeks het water van enkele bronnetjes in de jungle benut.
Hiernaast ziet U de hoogst gelegen bron. Het water wordt eerst, nog in de jungle, naar een verzamelpunt geleid dat 65 meter lager ligt. Vanaf dat verzamelpunt gaat het naar een grote betonnen buffertank, die weer 42 meter lager ligt. Daar is ook het eerste van 12 aftappunten. De laagst gelegen kraan, die ik gezien heb, ligt 155 meter beneden het niveau van de buffertank.
In dit drinkwaterproject hebben ook de Dalits, een veelal achtergestelde bevolkingsgroep, een tappunt gekregen. Ik had het geluk dat, toen we bij hun huizen aankwamen, er iemand in zijn smidse aan het werk was.
Foto's gemaakt in de smidse (8).
Saila en zoon op bezoek bij de vader van Kame, Rinji Sherpa.
Ik ken Saila al lang, maar ben er nu pas achtergekomen dat hij eigenijk Bir Bahadur Tamang heet.
Het belangrijkste komt natuurlijk weer ergens achteraan - ik ben bij bijna alle mensen op bezoek geweest, die van ons een kachel en/of zonnepaneel kregen.
Ik heb gemerkt dat de kachels goed voldoen. Mijn kok, Karma Sherpa, vond dat er maar één nadeel aan was, namelijk dat kleine kinderen zich er eerder aan brandden dan aan een open vuur. Ze moeten namelijk ervaren dat dat ding en ook de kachelpijp heel heet is, wanneer ze gebruikt wordt.
De 21 Watt zonnepanelen voldoen ook prima. Ze worden gebruikt met TL buize van meestal 10 Watt. LED lampen zijn duurder en de standaard modellen zijn niet zo geschikt als ruimteverlichting.
Tijdens de trektocht heb ik, met succes, een eigenbouw solar tuki gebruikt. Die heb ik bij mijn vertrek achtergelaten. Ik ben benieuwd hoe de ontvanger ze beoordeeld. De standaard solar tuki omvatte twee lampen met elk 12 LED's en een loodaccu. De mijne een enkele lamp met twee apart schakelbare groepen van 30 LED's en twee blokken van elk 6 oplaadbare NiMH-batterijen.
Tijdens het bezoek aan Daputi Sherpa krijg ik het bewijs dat de solar tuki's ook voldoen. Men had daar aangesloten kunnen worden op het 220 Volt lichtnet van de pico-waterkrachtcentrale van Nayaban. Die aansluiting had men niet genomen omdat men dan NRs. 10.000,- had moeten betalen als aansluitkosten en had moeten meebetalen aan de oplossing van de vele storingen. Het huishouden bestaat uit de twee kinderen, die we sponsoren, een moeder met haar volwassen zoon, die weduwnaar is en een jonge vrouw, die weduwe is. De helft van de woonruimte werd in beslag genomen door de oogst.
Daputi Sherpa en familie
Het huis van Khadka Bahadur Tamang en zijn gezin. Hij woont hier als pachter. De Nepalezen vertaalden deze situatie naar het Engels met het begrip 'homeless'
Daar alle huishoudens met door ons gesponsorde kinderen op z'n minst een solar tuki kregen ben ook bij mensen geweest die echt niet breed hebben. Wanneer U daarvan iets ziet dan is dat niet bewust gefotografeerd, want ik voel me meer aangetrokken tot de positieve kanten van het leven. Ik waardeer het zeer in de Nepalezen dat ze echt hun best doen om hun omstandigheden te verbeteren. Er wordt hard gewerkt.
Ik heb maar op weinig plaatsen binnen foto's gemaakt. Wel heb ik van veel huizen een foto van de buitenkant gemaakt en tevens de GPS coordinaten genoteerd. Op de meeste plaatsen kun je alleen maar wat langer blijven indien er ook oudere mensen wonen. De jongeren zijn veelal buiten ergens aan het werk op het land of buiten het dorp in de trekkingindustrie.
Op de laatste dag in Duble, 's-middags, vind ik dat ik toe ben aan een wasbeurt en vraag de kok om een bak heet water te maken. Kame heeft geen last van vermoeidheid en wil wat foto's gaan maken bij de chorten, die Protiman ter nagedachtenis van zijn vader heeft gemaakt. Die chorten wordt vandaag ingezegend.
Ik besluit niet mee te gaan, want de chorten ligt al gauw 300 meter hoger en dan kan ik mijn wasbeurt wel weer vergeten. Omdat de batterijen in Kame's camera nagenoeg leeg zijn geef ik hem mijn camera mee. De volgende foto's zijn dus door Kame Sherpa gemaakt.
Foto's gemaakt bij de inzegening van een chorten.